Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2013

Αποχή των Δικηγόρων της Αθήνας στις 11 Νοεμβρίου 2013

Ακολουθεί ανακοίνωση του ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΘΗΝΩΝ:
  

Αθήνα, 8.11.2013

ΑΠΟΧΗ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΣΤΙΣ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών συνήλθε σήμερα εκτάκτως μετά την επίθεση με μαχαίρι που δέχθηκε η Γραμματέας της 28ης Ανακρίτριας στα Δικαστήρια της πρώην Σχολής Ευελπίδων και αποφάσισε την αποχή των Δικηγόρων της Αθήνας από τα καθήκοντά τους τη Δευτέρα, 11 Νοεμβρίου 2013, ως ένδειξη α) συμπαράστασης στη δικαστική υπάλληλο που τραυματίστηκε σοβαρά αλλά και όλους τους δικαστικούς υπαλλήλους της χώρας, που με αντίξοες συνθήκες πασχίζουν για την απονομή της δικαιοσύνης και β) διαμαρτυρίας για την εγκληματική αδιαφορία της Πολιτείας, που έχει ως αποτέλεσμα όλοι όσοι ασκούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα στους χώρους των Δικαστηρίων ή τυγχάνει να διέρχονται από αυτούς (δικαστές, δικηγόροι, δικαστικοί υπάλληλοι, αλλά και απλοί πολίτες) να κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή.

Η έλλειψη ακόμα και στοιχειωδών υποδομών και μέτρων φύλαξης στους χώρους απονομής της Δικαιοσύνης, με άμεσο αντίκτυπο στον τομέα της ασφάλειας, δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Όλοι θυμόμαστε ότι, πριν από ένα χρόνο, στο κτήριο 9 του Πρωτοδικείου Αθηνών δολοφονήθηκε ένας συμπολίτης μας και ένας ακόμη τραυματίστηκε βαρύτατα, ενώ πρόσφατα σημειώθηκε μέχρι και τρομοκρατική απόπειρα στο κτήριο 6 του Δικαστηρίου.

Ενόψει αυτών, ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών καλεί την Ελληνική Πολιτεία να προχωρήσει σε άμεση ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών στους χώρους των Δικαστηρίων, θέτοντας εαυτόν στη διάθεση των αρμοδίων αρχών για την παροχή οποιασδήποτε υλικής ή άλλης συνεισφοράς προς το σκοπό της ουσιαστικής και αποτελεσματικής αντιμετώπισης του σοβαρότατου ζητήματος της ασφάλειας αλλά και κάθε άλλου πρακτικού προβλήματος που δυσχεραίνει την άσκηση των καθηκόντων όλων όσων εμπλέκονται καθημερινά με το σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης.


Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ

Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2013

Η φωτογραφία ως πνευματικό δημιούργημα και η προστασία της στα πολιτικά δικαστήρια.

Πρόσφατη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων ασχολήθηκε με το ζήτημα πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις αποτελεί η "φωτογραφία" πνευματικό δημιούργημα σύμφωνα με το νόμο για την πνευματική ιδιοκτησία, δηλαδή το ν. 2121/1993 και τη μορφή που μπορεί να λάβει η προστασία της με την προσφυγή στα πολιτικά δικαστήρια. Κατωτέρω παραθέτουμε τα σημαντικότερα κατά την κρίση μας αποσπάσματα:

(...) 1. Από τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του Ν 2121/1993 «πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα» συνάγεται ότι το έργο, ως πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή επιστήμης που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή προσιτή στις αισθήσεις, προστατεύεται από την πνευματική ιδιοκτησία [που περιλαμβάνει το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού τους δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα)], εφόσον ανταποκρίνεται στις προϋποθέσεις της γενικής ρήτρας (άρθρο 2 παρ. 1), δηλαδή εφόσον είναι πρωτότυπο. 

Η «πρωτοτυπία», η έννοια της οποίας δεν προσδιορίζεται γενικά από το νόμο, είναι, κατά τη θεωρία της στατιστικής μοναδικότητας που επικρατεί στη νομολογία, η κρίση ότι κάτω από παρόμοιες συνθήκες και με τους ίδιους στόχους κανένας άλλος δημιουργός, κατά λογική πιθανολόγηση, δεν θα ήταν σε θέση να δημιουργήσει έργο όμοιο ή ότι παρουσιάζει μία ατομική ιδιομορφία ή ένα ελάχιστο όριο «δημιουργικού ύψους», έτσι ώστε να ξεχωρίζει και να διαφοροποιείται από τα έργα της καθημερινότητας ή από άλλα παρεμφερή γνωστά έργα (βλ. Μ.-θ. Μαρίνο, Πνευματική Ιδιοκτησία, 2004, αρ. 145 επ., σελ. 76, Δ. Καλλινίκου, Πνευματική Ιδιοκτησία & Συγγενικά Δικαιώματα, 2005, αρ. 21 επ., σελ. 27, Π. Κοριατοπουλου-Αγγέλη εις Π. Κοριατοπούλου-Αγγέλη/Χ. Τσίγγου, Λεξικό Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Λημματογραφημένη ερμηνεία, 2008, σελ. 419, ΕφΑΘ 4793/2009 ΔΕΕ 2010,50, ΕφΑΘ 885/2009 ΔΕΕ 2009,707, ΕφΑΘ 5863/2008 ΕλλΔνη 2009,585, ΕφΑΘ 6234/2007 ΕλλΔνη 2008,589).

2. Στο άρθρο 2 παρ. 1 του παραπάνω νόμου απαριθμούνται εκτενώς, ενδεικτικά, τα πνευματικά δημιουργήματα που εφόσον είναι πρωτότυπα θεωρούνται έργα και είναι αντικείμενα της πνευματικής ιδιοκτησίας, με πρώτα τα «γραπτά κείμενα», κυριότερα είδη των οποίων είναι οι επιστημονικές πραγματείες κ.λπ. 
Στην ενδεικτική απαρίθμηση αναφέρονται επίσης «... τα έργα των εικαστικών τεχνών, στα οποία περιλαμβάνονται ... οι φωτογραφίες ...». Η φωτογραφία, συνεπώς, συνιστά πνευματικό δημιούργημα που, εφόσον είναι πρωτότυπο, θεωρείται «έργο» ο δημιουργός του οποίου αποκτά επ` αυτού πνευματική ιδιοκτησία κατ` άρθρο 1 παρ. 1 Ν 2121/1993. 
Σκόπιμα δε στο άρθρο αυτό χρησιμοποιείται ο όρος «φωτογραφίες» και όχι «φωτογραφικά έργα», επειδή πρόθεση του νομοθέτη ήταν η προστασία κάθε φωτογραφίας. Ακόμη, το άρθρο 2 του Ν 2121/1993 είναι σύμφωνο με το άρθρο 6 της Οδηγίας 93/98 της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διάταξη αυτή δέχεται μεν την προϋπόθεση της «δημιουργίας», αλλά επιβάλλει ως μοναδικό κριτήριο της πρωτοτυπίας να είναι η φωτογραφία «προσωπικό πνευματικό δημιούργημα του δημιουργού της», δηλ. ουσιαστικά να μην είναι αντιγραφή, αποκλείοντας κάθε άλλο αυστηρότερο κριτήριο (βλ. ΑΠ 1493/2009 ΧρΙΔ 2010,568, Π. Κοριατοπούλου-Αγγέλη, ό.π., Φωτογραφία, σελ. 519). Η πρωτοτυπία εντοπίζεται στην επιλογή ή σκηνοθεσία θεμάτων ή αντικειμένου, την επιλογή του τόπου και χρόνου, την γωνία φωτογράφησης, τον φωτισμό, τη σχέση φωτογραφιζομένου αντικειμένου με τον περιβάλλοντα χώρο, τις αντιθέσεις χρωμάτων, αλλά και την ενδεχόμενη επεξεργασία της φωτογραφίας. 
Σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 Ν 2121/1993 «ο δημιουργός ενός έργου είναι ο αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος επί του έργου». Η θεμελιώδης στο δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας αρχή του δημιουργού συνδέεται άμεσα και αποκλειστικά με τη δημιουργική πράξη, η οποία αποτελεί πράξη υλική, εξωτερική ή πραγματική. Έννομη συνέπεια αυτής είναι η πρωτογενής κτήση της πνευματικής ιδιοκτησίας (βλ. Γ. Κουμάντο, Πνευματική ιδιοκτησία, 2002, σελ. 167-168, Εφθεσ 1031/2008 ΕπισκΕΔ 2008,872, ΕφΠατρ 1145/2007 ΑχΝομ 2008,56, ΕφΑΘ 3252/2002 ΧρΙΔ 2003,465).

3. Ακολούθως, στο άρθρο 65 του Ν 2121/1993 προβλέπεται ένα πλέγμα αστικών κυρώσεων που ισχύει ενιαία σε κάθε περίπτωση προσβολής της πνευματικής ιδιοκτησίας ή των συγγενικών δικαιωμάτων, χωρίς ν` αποκλείεται η συμπληρωματική εφαρμογή του ΑΚ.
Συγκεκριμένα, με το άρθρο 65, ο δημιουργός μπορεί να εγείρει αναγνωριστική αγωγή του δικαιώματος του, αγωγή για άρση της προσβολής και παράλειψη αυτής στο μέλλον, αγωγή για απόδοση του αδικαιολογήτου πλουτισμού, αγωγή για απόδοση του κέρδους και αγωγή για αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Ειδικότερα, η προσβολή απόλυτου και αποκλειστικού δικαιώματος, όπως το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, συνιστά πράξη παράνομη και, εφόσον γίνεται υπαίτια, συνιστά αδικοπραξία, επειδή ενέχει αφ` εαυτής εναντίωση προς την αποκλειστική εξουσία του δικαιούχου. Δηλαδή, το γεγονός της επέμβασης δημιουργεί και την παράνομη πράξη κατ` άρθρο 914 ΑΚ και την ειδική διάταξη του άρθρου 65 του Ν 2121/1993. 

Γενικά, ως παράνομη προσβολή ισχύει κάθε πράξη που επεμβαίνει στις εξουσίες (ηθικές ή περιουσιακές) του δημιουργού και γίνεται χωρίς την άδεια του, χωρίς να συντρέχει άλλος λόγος που αίρει τον παράνομο χαρακτήρα της προσβολής. Το άρθρο 65 του Ν 2121/1993 αποτελεί ειδική διάταξη σε σχέση με το άρθρο 914 ΑΚ, το οποίο εφαρμόζεται, όπου η ως άνω ειδική διάταξη αφήνει κενά και στον βαθμό που δεν είναι ασυμβίβαστη η ανάλογη εφαρμογή με το νομοθετικό πνεύμα που διέπει τις διατάξεις των άρθρων 63 επ. του Ν 2121/1993. Η υπαιτιότητα απαιτείται μόνο για την αξίωση αποζημίωσης, ενώ η ίδια η πράξη της προσβολής συνεπάγεται και το παράνομο (Βλ. ΑΠ 872/2009 ΧρΙΔ 2010,298, ΑΠ 1493/2009 ΧρΙΔ 2010,568, Εφθεσ 1031/2008 ΕπισκΕΔ 2008,872, Εφθεσ 3022/2006 ΕπισκΕΔ 2007,432). (...).


Το ανωτέρω αποτελεί απόσπασμα από την ΕφΑθ 2724/2012.