Ειδική έκθεση εκπόνησε ο Συνήγορος του Πολίτη αναφορικά με πλήθος καταγγελιών που έχει λάβει για καταχρηστική συμπεριφορά εργοδοτών προς εργαζόμενες του ιδιωτικού τομέα που επιστρέφουν στην εργασία τους κατόπιν άδειας μητρότητας. Άλλες από τις καταγγελίες έγιναν απευθείας στο Συνήγορο και άλλες μεταβιβάστηκαν στην Ανεξάρτητη Αρχή από τα αρμόδια Τμήματα Κοινωνικής Επιθεώρησης Εργασίας. Κατά κανόνα η καταχρηστική εργοδοτική συμπεριφορά συνίστατο στο να τεθεί η εργαζόμενη σε εκ περιτροπής απασχόληση για ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα με μονομερή απόφαση του εργοδότη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο Συνήγορος το πρώτο εξάμηνο του 2012 οι περιπτώσεις μετατροπής συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής εργασία με μονομερή απόφαση εργοδότη αυξήθηκαν κατά 117,9 τοις εκατό συγκριτικά με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2011. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις επέβαλαν εκ περιτροπής εργασία σε εργαζόμενες που επέστρεφαν από άδεια μητρότητας με την επίκληση αόριστων οικονομικών λόγων και χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου (ν.3846/2010).
Κατά την άποψη της Ανεξάρτητης Αρχής η παραπάνω εργοδοτική συμπεριφορά παραβιάζει ευθέως το δικαίωμα της εργαζόμενης μητέρας να επανέλθει μετά το πέρας των αδειών μητρότητας στην ίδια ή σε ισοδύναμη θέση εργασίας, διατηρώντας τους ίδιους επαγγελματικούς όρους και συνθήκες (άρθρο 16 ν. 3896/2010). Για αυτό το λόγο η θέση σε εκ περιτροπής εργασίας εργαζομένης που βρίσκεται σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή έχει λάβει άδεια μητρότητας θα δικαιολογούνταν μόνον εάν η επιχείρηση αντιμετώπιζε αισθητό περιορισμό εργασιών, εξαιτίας του οποίου θα αναγκαζόταν να προβεί σε απολύσεις, μεταξύ άλλων και της εργαζομένης. Στην περίπτωση αυτή το μέτρο της εκ περιτροπής εργασίας θα επιλεγόταν ως ηπιότερη, εναλλακτική λύση για την αποφυγή της απόλυσης, συνεπώς θα ήταν συμβατό με τον σκοπό του νομοθέτη για προστασία της μητρότητας.
